AKVARYUM KURULUMU İlk önce akvaryumunuzun evin neresinde duracağına karar vermeniz gerekir. Çünkü kurduğunuz akvaryumun bir daha yerinden oynatmamanız balıklarız için iyi olacaktır. Akvaryumunuzu pencere önüne koymayın ve cereyanda kalmayacak bir yer düşünmenizin de yararı vardır. İki pencere arasında kalacak olan akvaryumu hem ısıtmak zor olacaktır hem de balıklarınızın hastalanmasına davetiye çıkaracaktır. Evet şimdi akvaryumun yerinde bir sorun yok. Akvaryumu koyacağınız yerin sağlamlığından emin olmak gerekir. Evlerimizde kullandığımız mobilyalar yük taşımak için tasarlanmamıştır. Akvaryumunuzun çokta ağır olmayacağını düşünüyorsanız yanılıyorsunuz emin olun, Bitkilerle, kayalarla ve ağaç kökleriyle dekore edilmiş güzel bir akvaryumda yüzen renkli balıkları izlemek ayrı bir zevk' dir. Akvaryum dinlendirir, stresi azaltır. Hatta akvaryuma bakanların kalp atışlarının yavaşladığı bilimsel bir gerçektir. Bu nedenle bugün birçok büroda ve muayenehanelerin bekleme salonlarında akvaryum kuruluyor. Akvaryumun oda içerisindeki yerleşimi önemlidir. Örneğin pencere ve kalorifer petekleri yakınına yerleştirilen bir akvaryumun sıcaklığı gün içerisinde çok fazla değişeceği için hastalık riski yükselecektir. Ayrıca aşırı güneş ışığı alan akvaryumlarda çok fazla yosun gelişecektir. Akvaryumu koyacağınız zeminin düzgün olması gerekir. Eğer değilse strafor köpük kullanarak zemindeki bozukluk giderilmelidir. Zemindeki bozukluğu gidermenizin sebebi ise en ufacık bir tanecik akvaryumunuzun içindeki su ile basınç oluşturacaktır. Bu basınçta akvaryumun patlamasına neden olur. Filtre, lamba ve ısıtıcı gibi elektrikle çalışan aygıtlar nedeniyle akvaryum yakınında bir priz olması gerekir. Satın aldığınız akvaryumu bol suyla yıkamanız yeterlidir. Kesinlikle deterjan, sabun gibi temizlik malzemeleri kullanmayın! Kullanılmış akvaryum satın aldıysanız akvaryumu tuzlu suyla doldurup 1 gün bekletmeniz , daha sonra bol suyla yıkamanız hastalık riskini azaltacaktır. Akvaryuma koyacağınız kum ve dekorasyon malzemesini temiz bir kova içerisinde bol suyla yıkayın. Bu kova akvaryum için ayrılmış olmalıdır ve deterjanla kesinlikle temas etmemelidir. Su değişimlerinde kullanılmak üzere birkaç metrelik bir hortum bulunması işleri kolaylaştıracaktır. Şehir suları klorludur, balıkları zehirleyebilir. Klorun yanı sıra ağır metaller ve diğer bazı kimyasallar da balıkları olumsuz etkiler. Bu nedenle klorun sudan uzaklaşması amacıyla balıkları koymadan önce akvaryumun filtre ve ısıtıcısı çalışır vaziyette 2-3 gün beklemesi gerekir. Bu aşamada klor ve diğer kimyasalları etkisiz hale getiren katkılar da kullanılabilir. Akvaryumda Oksijen Dengesine gelince akvaryumun su yüzeyi ve suyun miktarı balıkların sayı ve büyüklüğüyle orantılı olmalıdır. Balıklar sudaki erimiş oksijeni kullanır. Dolayısıyla su yüzeyi ne kadar büyük olursa oksijen karışımı ve karbondioksit çıkışı o kadar iyi olur. Genel kadide olarak tropikal tatlı su balıklarında her cm balık boyu için 25 cm2; soğuk su balıkları için her cm balık boyu için 75 cm2 ve tropik deniz balık boyu için 120 cm2 balık yaşayabilir. Oksijenin suda fazla miktarda olması da bazı zararlar doğurur. Bitkilerin fazla gelişmemesine ve yavaş yavaş ölmesine neden olur. Akvaryuma hava pompası ile verilen hava kabarcıkları suya çok az oksijen verebilir; ancak büyük faydası suyu üst bölümünde erimiş olan oksijeni akvaryumun her yerine yaymak ve zeminde biriken karbondioksiti yayılıp üst tabanlara çıkmasını sağlamaktır. Hava kabarcıkları suda patlayınca suyu hareketlendirerek daha fazla oksijenin suda erimesini sağlar. Böylece zararlı gazlar uçarken akvaryuma daha fazla balık konabilir. Hızlı kentleşme ve nüfus artışına paralel gelişen yoğun trafik, günlük yaşamı giderek güçleştirir. Günlük hayatın stresinden kurtulmanın yollarından birisi de, hobi edinmektir. İşte günlük yaşamdan kaynaklanan yorgunluğunuzu biraz olsun dindirebilecek, sizi başka başka dünyalara götürecek hobilerden birisi de, akvaryum... Eğer akvaryumu satın almayıp kendiniz yapmak yada yaptırmak isterseniz bu işlemi daha bilinçli birine yaptırmanızı tavsiye ederim, çünkü unutmamak gerekir ki yaptırdığınız akvaryumun öncelikle sağlam olması gerekir. Sağlamlıktan kasıtsa burada çoğu camcının yaptığı akvaryumlar amatörce yapılmış olanlardır. En önemli unsurlardan biri ebat ayarlamaları ve camın kalınlığıdır. Bunun yanı sıra akvaryumun içine kuşaklar yapılmalıdır kullandığınız kuşaklar akvaryumunuzun daha sağlam olmasını sağlar. Ve diğer önemli olan unsurda akvaryumun içine kullanacağınız silikonun mutlaka akvaryum için üretilen silikon olmasında yarar vardır. Akvaryum yapımına başlamadan önce silikon konusunda dikkatli olmanızı tavsiye ederiz. Akvaryumun zemini için aldığınız kumu ve kayaları iyice ama sadece sıcak su ile yıkayın temizlik malzemeleri ile kesinlikle yıkamayın. Yıkadığınız kumu ve kayaları en azından bir gece bekletiniz bu arada akvaryum için dinlenmiş su kullanmanızı tavsiye ederim. Kesinlikle çeşme suyu kullanmayınız. Biliyorsunuz ki evlerde kullanılan çeşme suları klor ve diğer bilmediğimiz bakterileri de içinde barındırmaktadır. Bu arada ıstıcıyı ve motoru çalıştırırsanız siz diğer işlemlerle ilgilenirken suyunuz balıklarınız için hazırlanıyor olacaktır. Akvaryumunuzun ıstıcısını ( 24-26 ) dereceye ayarlayınız. Tamam artık akvaryumun iç dekorasyonuna geçebiliriz. Yıkadığınız kumu akvaryumun zeminine dökmeye başlayabilirsiniz. Kumu akvaryumun arkasına yığma yaparsanız akvaryumunuza derinlik verirsiniz. Sıra geldi suyu boşaltmaya eğer kumun üstüne bir tabak koyarsanız suyu bu koyduğunuz tabağın içine dökebilirsiniz. Böylelikle kuma vermiş olduğunuz dekorun bozulmasını önleyebilirsiniz hem de suyunuzun bulanmasına engel olursunuz. Artık balıklarınızın yeni yaşamsal alanını kurmuş bulunuyorsunuz. Tabi ki benim anlattıklarım akvaryum kurulumunun inceliklerine inmeden anlaşılır bir dille sizlere aktarmak akvaryumun suyu için kullanacağınız ilaçları akvaryumcunuzdan öğrenebilirsiniz ve ilk kurulumda ilaçlar farklılıklar gösterebilir. Eğer iç dizaynda bitki kullanmak isterseniz akvaryumcunuza danışın çünkü besleyeceğiniz balık türüne göre bitkiler değişkenlik gösterecektir. Işıklandırma kısmına gelince akvaryumda mutlaka glarux florasan kullanınız. Bu ışıklandırma balıklarınızın renginin kaybolmamasına ve akvaryumunuzun camının yosunlanmamasına yardımcı olacaktır göz zevkinize de daha çok hitap edecektir emin olun. Işığınızın 10-12 saat düzenli olarak yanmasını sağlayın. Balık seçimine gelince ben kendi akvaryumumda cichid beslediğim için size önereceğim tek türdür tabi ki bu balık türleri de kendi aralarında çeşitlenir. Besleyeceğiniz balıkların aynı türde olmalarını sağlayın hangi balık türlerinin bir arada yaşayacağını akvaryumcunuzla beraber karar verin. Bu arada besleyeceğiniz balık türünün akvaryumun ebatları ile de bağlantısı vardır. Satın alacağınız akvaryumun ucuzluğundan çok sağlamlığına önem vermelisiniz. Çok ucuza satılan ince köşebent ve ince camla yapılmış akvaryumların çabuk akıtarak kullanılmaz hale gelmeleri mümkündür. Dış ülkelerdeki gibi ülkemizde de küflenmeyen, alüminyumdan yapılmış parlak görünüşlü hafif akvaryum imali vardır. Fakat belirtmekte yarar var; en sağlam ve emin olanlar eskiden olduğu gibi kalın köşebent demirden yapılmış olanlardır. Bunların tek dezavantajı zaman içinde küflenerek görüntülerinin bozulmasıdır. Son yıllarda ülkemizde silikonla yapıştırılmış çerçevesiz akvaryum yapımı çok ilerlemiştir, bunların kullanılması çok kolay ve pratiktir. Cam veya plastik küçük akvaryumlar daha çok dekor olarak masa ortasına veya kitaplık rafına konulmak üzere kullanılır. Amatörler için uygun olan bu akvaryumlar ise balığın şeklini değiştirdikleri için son yıllarda gözden düşmüştür. AKVARYUM BAKIMI Akvaryum suyunun oturmuş olması balıkları, bitkileri ve dekorasyonu tamamlanmış olması, kısacası düzene girmiş bir akvaryumun bakımı fazla çaba gerektirmez. Fakat balıklarınızın sağlıklı ve akvaryumunuzun güzel kalması için düzenli bir bakımın gereklerini yerine getirmelisiniz. Bu konuda yapılabilecek en iyi şey, aksatmadan uygulanacak bir bakım Her iki haftada bir %25 oranında su değiştirmeniz gerekir. Haftanın belirlediğiniz bir gününde , örneğin ben her iki hafta da bir pazar günü su değişimini gerçekleştiriyorum. Su değişimini mutlaka yerine getirmelisiniz. Bakımlı ve güzel kaldığı sürece akvaryumunuzdan aldığınız zevk devam edecektir. Akvaryumunuzda sağlıklı bir bitki örtüsü varsa akvaryum kumu yıllarca temizlenmeden yerinde kalabilir. Akvaryum tabanında yavaş bir su dolaşımı gerçekleştiren taban ısıtma sistemleri de akvaryum kumunun kokuşmadan yıllarca sağlıklı kalmasına katkıda bulunurlar. Haftada bir Ön camdaki yosunların silinmesi görünüm açısından gereklidir. Yosunlanan ön camları cam çizmeyen türden, sadece bu iş için ayırdığınız, kesinlikle deterjana temas etmemiş bir keçeli bulaşık süngeri ile silebilirsiniz eğer akvaryumlar için kullanılan çift taraflı mıknatıslardan kullanacaksanız arasına kum taneciklerinin girmemesine dikkat etmelisiniz eğer etmezseniz camınız çizilecektir. İki haftada bir Düzenli su değişimleri en önemli ve unutulmaması gerekenler arasındadır. Biriken artık maddelerin kısmen atılması ve eksilen minerallerin tamamlanması açısından %20-25 oranındaki düzenli su değişimleri çok önemlidir. Bir akvaryum hortumu aracılığıyla akvaryumunuzun suyunun %20-25' ini boşaltın. Bu suyu dipten çekerek akvaryum tabanında birikmiş tortuları da temizleyebilirsiniz. Atman serisi Boşalttığınız suyun yerine dolduracağınız, temiz bir kapta üzeri açık dinlenmiş suya, balık sağlığını tehdit eden klor ve ağır metalleri yok etmek için iyi bir su hazırlayıcı preparat ekleyin ( 20 litre dinlenmiş su başına 5 ml BioPlast AquaClean). Akvaryumunuzda bol bitki türleri varsa suda eksilen demiri tamamlamak için dinlenmiş suya demirli sıvı gübre de eklemek (50 litreye 5 ml BioPlast FerroPlant) yerinde olacaktır. Büyük akvaryumlarda düzenli su değişimleri ayda bir de yapılabilir. Önemli olan, su değişimlerini belirlenmiş periyoda göre düzenli bir şekilde yapmaktır. Hızlı uzayan bitkilerin budanması gerekir budayacağınız bitkilerin daha sağlıklı olacağını göreceksiniz. Akvaryumunuzun arka planına diktiğiniz hızlı uzayan, tek gövdeden yaprak veren bitki türlerini su yüzeyine eriştikçe budamak gerekir. iyice büyüyen bitkilerinizi üst taraflarından keserek tekrar dikebilirsiniz. Filtrenin temizlenmesi Çoğu akvaryumlarda dış filitreye yardım eden birde iç filitre vardır. İç filitrenin görevi akvaryumun içindeki suyun devrini hızlandırır. Böylece dış filitrenin tıkanmadan çalışmasını sağlayacaktır. İç filitreyi sıcak su ile kesinlikle deterjan kullanmadan temizleyebilirsiniz. Dış filitreye gelince akvaryumun en önemli ekipmanıdır. İçerisinde elyaf, kömür ve seramik bulunmaktadır. Filitre de kullanılan elyafın her temizlik sırasında yenisini kullanmanız gerekir zaten pahalı bir malzeme değildir ve temizlenip yeniden kullanılması zordur, seramikleri ve kömürü bir defaya mahsus olmak üzere iyice yıkayıp temizledikten sonra kullanabilirsiniz. En son olarak tekrar yerleştirme sırası geldiğinde elyafı hafif sıcak su ile yumuşattıktan sonra sırasıyla tekrar kullanıma hazır hale getirebilirsiniz. Ayda bir Akvaryum filtresinin temizlenmesi gerekmektedir ama filitre temizliği akvaryumunuzun büyüklüğü ile orantılıdır. Piyasada çeşitli filtre türleri bulunur. Akvaryumun içine konan iç filtreler, akvaryumun dışına konan dış filtreler vardır. Aslında filitreyi temizlemesini bilen bir kişinin size ilk seferde göstermesi iyi olacaktır. Akvaryumlar da ısıtıcılar ve filtreler zorunlu ekipmanlardır. Suyunuzun devamlı temiz durması ve ısının aynı ayarda tutulabilmesi için gereklidir. Akvaryumunuzun boyutlarına göre filtreler ve ısıtıcılar kullanmak gerekir. Akvaryuma koyacağınız ısıtıcının ufak veya büyük olması ısının devamlı değişmesine sebep olur bu gibi değişimlerde balıklarınızın ölmesine bile sebep olabilir. Kullanılan markaların iyi olması da bence önemlidir çünkü kalitesi düşük ısıtıcı ve filtre devamlı sorun çıkarabilir. Ne kadar filtreyi temizlerseniz temizleyin akvaryumunuzun büyüklüğüne ve içindeki balık sayısına göre dip çekimi yapmalısınız. Dikkat Edilecek Hususlar, 1- Akvaryuma fazla balık konulmamalıdır, 2- Balık türleri birbirlerine uygun seçilmelidir, 3- Fazla yem verilmemeli ve az ve sık yemleme tercih edilmelidir, 4- Su şartları sık sık kontrol edilmeli, 5- Belirli aralıklarla belirli miktarda su değiştirilmeli, 6- Yeni alınan balık önce karantinaya alınmalı, 7- Hasta balıklar hemen akvaryumdan uzaklaştırılmalıdır. Akvaryum günümüzde çok yaygınlaşan bir hobi olmakla birlikte evlere ve iş yerlerine güzel bir görsellik katmaktadır. Akvaryum kurmadan önce gerçekten akvaryum konusunda istekli ve bilgi sahibi olmamız gerekir. Neden diye sorarsanız, nedeni çok basittir beslediği balık hakkında hiçbir bilgisi olmadan üstüne üstün bilgi edinmeyi bile anlamsız görerek sadece evine iş yerine görsellik katsın diye, dekorasyon olarak düşünenler akvaryumun yanlış seçilmiş bir hobi olacağını zamanla anlayacaklardır. Eğer akvaryuma gereken zamanı ayıramaz iseniz besleyeceğiniz balıklarınızın bakımı sizin için zor olacaktır. Birde bu hobiye gerçekten gönül verenler vardır. Su olmadan akvaryum olmaz. Beslenecek balığın barınma ve yaşam dengesini sağlayan suyun olması gerekir. İnsanlara, havanın gerekliliği olduğu gibi, su da, burada yaşayan balıkların ihtiyacı olan oksijeni içerir, onların vücutlarını destekler, bitkilerin köklerini tutar. Bir balığın tatlı su veya deniz balığı olmasına göre değişir. Akvaryumlarda tatlı su olsun, deniz suyu olsun, bir takım işlemleri gerektirir, rasgele doldurmakla olmaz; aksi halde kirli su balıklara, canlılara zarar verebilir. Su genellikle H2O formülüyle ifade edildiği gibi iki molekül hidrojen ve bir molekül oksijenden meydana gelmiştir, bazen içerisinde sodyum klorür (Na Cl) bulundurur. Ama, suyun içerisinde pek çok ufak canlılar ve mineraller de vardır. Bunları bilmeden, çeşitli ülkelerden iklimlerden gelen balık ve öteki canlılara bunların etkilerini anlamadan işe başlamak olmaz. Dünyada, daha çok tuzlu su denizlerde bulunur. Deniz, içerdiği tuzla oldukça dengeli bir ortamdır; tuz oranı, yer yer değişiklik gösterir. Tatlı su ise azınlıktadır. Balık beslerken, denizden gelenlerin beslenmesinde deniz suyunun göz önünde bulundurulmasını düşünürken, tatlı su seçiminde de bir takım özelliklerin düşünülmesi gerekir. Denizlerden, güneşin etkileriyle uçan su buharları atmosferde birikir, bu esnada tuz ve öteki kimyasal maddeler denizde kalır. Atmosferde yoğunlaşan bulutlar giderek daha da yoğunlaşıp yağmur olarak yere düşer. Saf, taze, tatlı su olan yağmur suyu atmosferden ve düştüğü topraktan etkilenebilir. Bu süreç boyunca geçtiği topraklardan bir takım kirleticileri alan su denize varıncaya kadar değişikliğe uğrar; mineraller, endüstriyel atıklar, ayrışan bitkiler suyu kirletir. Akvaryumda beslenen balıklar, çıktıkları ortamın suyuna benzer su vermek en akıllı hareket olur. Taze, tatlı suda yaşayanlar deniz canlılarının aksine, tatlı suda yaşayanlar arasında çok büyük ayrıcalıklar izlenir. Dağ çağlayanları serin ve hızlı akan bu çağlayanların oksijence zengin oldukları bilinir. Bu sularda, kayalardan süzülüp gelen bir takım minerallere rastlanır, sular saf olsa da, yer altı dehlizlerine ve ısı katmanlarına rastlayınca asit etkisi kazanır. Bu sularda Danios tipi balıkları besleriz. Akvaryum kurarken öncelikle balıkların seçimi yapılır. Öyle bir düşünce tamamı ile akvaryum kurulumuna tersten başlamaktır. Önce yer tespiti akvaryum ebadına filtre ve ısıtıcıya karar verilmelidir. Bunun gibi bir çok sıralamanın sonunda balıklara mı sıra geldi sizce bana sorarsanız dekorasyon da dikkat edilmesi gereken en önemli unsurlardan biridir. Dekorasyonu yaparken balıklarınızın familyasına göre yapmanızı tavsiye ederim. Odanızın büyüklüğüne uygun akvaryum seçin çünkü akvaryumla, besleyeceğiniz balıklar birbirleri ile orantılıdır. Eviniz ne kadar büyükse akvaryumda balık yetiştirmeniz o kadar kolay olur. Ancak eviniz küçük olsa da, akvaryum koyabileceğiniz bir köşe bulabilmeniz bu zevkli uğraşıya başlamanız için yeterli olacaktır. Akvaryum için gerekli malzemeler... - Akvaryum sıcaklığını sürekli kontrol edebilmek için bir derece - Balık kepçesi - Beslediğiniz balık türüne göre balık yemleri - Işığı otomatik olarak belirli saatlerde açıp kapamak için bir saatli şalter ( isteğe bağlı ) - Tatile gidenler için otomatik yem makinesi ( - Akvaryum kitapları ( belki ) - Sadece akvaryum için kullanılan, kesinlikle deterjanla temas etmemesi gereken bir kova ve keçeli bulaşık süngeri, 2-5 litrelik plastik bir su kabı, 2 metrelik akvaryum hortumu - Akvaryumunuzun yaklaşık %25 hacminde temiz bir su dinlendirme kabı - Su hazırlamak için gerekli ilaçlar... Her akvaryum kurulumunda yaşanılan en önemli sorunlardan biri de hemen akvaryuma balık konmak istenmesidir. Akvaryum aceleye gelinemeyecek kadar hassas bir hobidir. Her aşama düşünülerek ve dikkat edilerek gerçekleşir bu bir sıralama dahilinde olur siz akvaryum almaya karar verdiğiniz andan itibaren de başlar. AKVARYUM KİMYASI Akvaryum suyunun hazırlanması, şehir sularında bulunan klor ve ağır metaller bitki ve balıklar için zehirlidir. Bu suyun ilk önce akvaryum için uygun hale getirilmesi gerekir. Akvaryuma koymadan önce temiz ve zehirli olmayan bir kapta bir hafta dinlendirmek yada bir su filtresi veya hava pompasıyla bir iki gün havalandırmak gerekir. Bundan sonra da suyun içinde kalan kloru ve ağır metalleri yok etmek için bir su hazırlama preparatı kullanmak yerinde olacaktır. Bakır zehirlidir. Bu yüzden yeni kurulmuş, henüz kireçlenmemiş bakır tesisatlardan gelen su, akvaryumlar için uygun değildir. İçinde zehirli metaller bulunma olasılığı olduğu için musluktan akan sıcak suyu da akvaryum için kullanmamalısınız. Sadece soğuk su, o da bir süre akıtıldıktan sonra kullanılmalıdır. Suyun kimyası İçinde yaşadıkları suyun bileşimi, diğer bir deyişle kimyası balık ve bitkiler için büyük önem taşır. Bazı balık ve bitki türleri yaşamlarını sürdürebilmek için çok özel su şartları (pH, GH, erimiş karbondioksit miktarı vs.) gerektirirler. Bunlar hassas ve zor türlerdir. Örneğin bir Güney Amerika cüce cichlidi olan apistogramma agassizi ' nin uzun dönemde sağlıkla yaşayabilmesi için diğer şartların yanında akvaryum suyunun asitlik değerinin de 6 - 6,7 pH arası olması gereklidir. Bazı türler ise çok geniş aralıklardaki su değerlerinde sağlıkla yaşayabilir ve hatta çoğalabilirler. Bunlar, çoğu zaman doğada da mevsimlerle bağlı olarak değişen su şartlarına göğüs germek zorunda olan dayanıklı türlerdir. Akvaryum bitki ve balıklarına gereksinim duydukları su şartlarını sağlayabilmek, suyun kimyasından bir miktar anlamayı gerektirir. Özellikle bilinmesi gerekenler, akvaryumculukta önem kazanmış toplam sertlik (GH), kartbonat sertliği (KH), asitlik (pH) ve erimiş karbondioksit (CO2) gibi değerlerin ilişkileridir: Suyun asitlik derecesi (pH) Suyun toplam sertliği (GH) Suyun karbonat sertliği (KH) Karbonat sertliği (KH), karbondioksit (CO2) ve asitlik (pH) ilişkisi Sudaki erimiş oksijen (O2) Suyun asitlik derecesi (pH) Suyun pH derecesi, içinde çözülmüş halde bulunan bütün asitik ve bazik maddelerden etkilenir. Suyun pH derecesiyle, bütün bu maddelerin toplam etkisi ölçülmüş olur. Suda ne kadar çok asitik madde varsa, pH değeri de o kadar düşer. Kimya dilinde belirtilecek olursa, asitik su elektron almaya, bazik su ise vermeye eğilimlidir. 0 - 14 pH skalası Suyun pH derecesi, sudaki hidrojen (H+) iyonları konsantrasyonunun negatif logaritmasıyla (10-pH) orantılıdır ve 0-14 aralığında bir skalayla ölçülür. Saf suyun hidrojen iyonları (H+) konsantrasyonu, hidroksit (OH-) iyonları konsantrasyonuna eşit, pH derecesi de nötr, yani 7'dir. Asitik özellikli sularda (pH 0-7 aralığı) H+ iyonları OH- iyonlarından daha fazla, bazik özellikli sularda ise (pH 7-14 aralığı) OH- iyonları H+ iyonlarından daha fazla bulunur.Tatlı su akvaryumları için genelde 5.5 - 8.5 pH aralığı önem taşır. Çoğu tatlı su kaynaklarının pH derecesi de bu değerler arasındadır. Örneğin Afrika'daki Malawi Gölü'nün çeşitli yerlerindeki pH değerleri 7.5-8.5 arasıyken (bazik), tropik Amazon sularının çoğu yerinde pH 6.5'in altındadır (asitik). Balık ve bitki türleri sağlıklı yaşamak için belli pH değerleri gerektirirler Suyun pH değeri akvaryumculukta çok önem kazanmıştır. Her balık veya bitki türü, sağlıklı yaşayabilmek için belli sınırlar içindeki pH değerlerini gerektirirler. Bazı türler, 6,5 - 8,5 gibi geniş bir pH aralığında sorunsuzca yaşamlarını sürdürürken bazıları 5,5 - 6,5 aralığı gibi özel (asitik) su şartlarına gereksinim duyarlar. Sudaki hızlı pH değişimleri tehlikelidir! Çoğu zaman, suyun mutlak pH derecesinden çok, pH'ın dengede sabit tutulması önemlidir. Çünkü balıklar, bitkiler ve mikroorganizmalar, ani pH değişimlerinden son derece olumsuz etkilenirler. Suyun pH derecesinin dengede tutulmasında bikarbonat sertliği önemlidir. Genel olarak, suyun bikarbonat sertliği yükseldikçe pH da yükselir ve daha kolay dengede tutulur. Örneğin bikarbonat sertliği arttıkça akvaryumdaki karbondioksit miktarına bağlı günlük pH salınımları azalacaktır. Disk balığı gibi düşük pH dereceleri (5,5-6,5) gerektiren balıkların bakımının zorluğu da kısmen bu noktadan kaynaklanır. Bu pH değerlerinde suyun bikarbonat sertliği de düşük olacağından pH'ı dengede tutmak zorlaşır. Bir çoğu Amazon Nehri kökenli asitik su gerektiren balıklar için turba (almanca torf, ingilizce peat) filtre malzemesi kullanılması önerilir. pH ve karbondioksit Bir akvaryumda pH değerini etkileyen en önemli madde karbondioksittir (CO2). Suda ne kadar çok karbondioksit varsa pH da o kadar düşer. Gündüzleri bitkiler fotosentez sırasında karbondioksit alır oksijen verirler. Bu yüzden de bitkili akvaryumlarda pH derecesi, sabah ışık ilk açıldığında en düşük noktasındayken akşam ışığın kapanmasına yakın en yüksek noktasına ulaşır. Sertlik yapan tuzlar kalsiyum ve magnezyum tuzları Suda çözünmüş türlü tuzlar arasında kalsiyum ve magnezyum tuzları suyun toplam sertliğini oluştururlar. Suda en çok bulunan sertlik yapıcı bileşikler genelde kalsiyum bikarbonat [Ca(HCO3)2] ve kalsiyum sülfattır [CaSO4]. Kalsiyum ve magnezyum tuzlarının çok bulunduğu sular sert, az oldukları sular ise yumuşak olarak nitelendirilir. Sertliğin ölçüm birimi olan 1° GH litrede 10 mg kalsiyum veya magnezyum oksite karşılık gelir. (Ca: Kalsiyum, Mg: Magnezyum, Na: Sodyum, P: Potasyum) Geçici sertlik Kalsiyum bikarbonatın neden olduğu sertliğe geçici sertlik de denir, çünkü suyu kaynatınca bu sertlik kaybolur. Kalsiyum sülfatın yol açtığı sertlik ise kalıcı sertliktir. Böylece: toplam serlik (dGH) = kalıcı sertlik + geçici sertlik Suyun sertliği ve ozmotik basınç Suyun sertliği, ozmotik basınçla doğrudan ilişkilidir; dolayısıyla suda yaşayan her türli canlının hücresel faaliyetini de doğrudan etkiler. Genel olarak akvaryum balıkları için uygun sertlik derecesi 5° -15° GH arası değerlerdir. Bazı türlerin gerektirdiği su şartları bu sınırların dışında kalır. Güney Amerika'da, Amazon nehir sisteminde yaşayan bazı türler ancak çok yumuşak sularda sağlıkla yaşayabilirler. Tanganika ve Malawi göllerinde yaşayan Afrika cichlidleri ise sert su gerektirirler. Sert su yumuşatılabilir Sert su, gerek duyulursa ozmoz suyu karıştırılarak yumuşatılabilir. Ozmoz suyu, musluğa ters ozmoz (reverse osmosis) aleti takılarak musluk suyunun yaklaşık %98 oranında saflaştırılmasıyla elde edilir. Akvaryumda kullanılacak musluk suyunun kullanılır hale getirilmesi Musluk suyu klor ve birçok çözünmüş iyonlar içerir. Bunlar normal seviyelerde bulunduğu sürece , kullanılan bu su zararlı değildir , fakat bu seviye insanlara zarar vermezken , balıklar için tehlikeli olma riski yüksektir. Musluk suyunu balıklar için faydalı hale getirmenin en basit ve kolay yolu akvaryumcular da satılan klor giderici veya su düzenleyicilerdir. Eğer aceleniz yoksa ve akvaryuma hemen balık koymak gibi bir düşünceniz de yok ise akvaryuma koyduğunuz suyu filtre ve ısıtıcı devamlı çalıştırarak 2-3 gün bekleyin ve sonra akvaryumun içindeki suyu kaya tuzu ile tuzlayarak beklemeye devam edin kısa bir süre sonra balıklarınızı gönül rahatlığı ile akvaryuma koyabilirsiniz. Bunun dışında akvaryum sıcaklığı da önemlidir. Bu arada kullanacağınız flitre ve ısıtıcı devamlı çalışması gerekir. Sudaki erimiş oksijen (02) Akvaryumda oksijen, balık, bitki ve aerobik bakteriler gibi oksijenle solunum yapan diğer canlılar için yaşamsal önem taşır. Balıklar, solungaçlarıyla sudaki oksijeni alır, suya karbondioksit verirler. Bitkiler ise gündüzleri fotosentez yaparken karbondioksiti kullanır, yerine suya oksijen verirler. Suyun sıcaklığına bağlı olarak erimiş oksijen konsantrasyonunun bir doyma noktası vardır. Su ne kadar soğuksa oksijen kapasitesi o kadar yüksektir. Akvaryuma oksijen yüzey hareketi ya da bitkilerle kazandırılabilir. Yüzey hareketi, havadan difüzyon yoluyla suya karışan oksijenin geçişi hızlandırır. Su filtreleri veya hava motorları, yüzey hareketi yaratarak suyun oksijence zenginleşmesini sağlarlar. Çok fazla yüzey hareketi, bitkilerin gereksinim duyduğu karbondioksitin havaya uçmasına neden olurak bitkilerin sağlıklı gelişmesini engeller. Eskiden çok kullanılan hava motorlarının bugün bitkili akvaryumlarda önerilmemesinin nedeni de budur. Balıklar için en sağlıklı oksijen kaynağı akvaryum bitkileridir. Bitkiler fotosentez sırasında açığa çıkardıkları oksijenin çok azını solunumda kullanırlar. Balıkların oksijen sıkıntısı çekmemeleri için akvaryum balıkça gereğinden kalabalık olmamalı, yeteri kadar bitki ve bitkileri olumsuz etkilemeyecek kadar da yüzey hareketi olmalıdır. Genelde sağlıklı ve bol bitkili akvaryumlarda oksijen sıkıntısı çekilmez. Yazan: Tunç Ali Kütükçüoğlu ( KAYNAK ) Akvaryumculuğa başlamak için yapacağınız ilk iş; odanızın uygunluğuna göre bir akvaryum almaktır. Diğer ayrıntıları daha sonra da alabilirsiniz. Çünkü; çıplak bir akvaryumda hiçbir malzeme kullanmadan yetiştirebileceğiniz balıklar da vardır. Geçmiş yıllarda akvaryumun geniş yüzeyli olması önerilirdi. Hava pompasının alınması pahalı ve güç olduğu için hava temasıyla oksijence zenginleşebilecek geniş yüzeyli akvaryumlar daha uygundu. Günümüzde hava pompalarının tekniği çok kolaylaşmıştır. Bu nedenle yer kazanma bakımından dar akvaryumlar daha çok satışa sunulmaya başlanmıştır. Fakat hava pompası olsa da eğer evde ayırabileceğiniz köşeniz yeterliyse geniş yüzeyli akvaryumları seçmek daha uygun olacaktır. Çünkü geniş yüzeyli akvaryumda oluşabilecek karbondioksit gibi zararlı gazların uçuşması daha kolay olur. Bu tür akvaryumlar daha fazla su kütlesi sağlayacağı gibi akvaryumda koku getiren gazlar da kolayca havaya karışır. Elbette büyük akvaryum öneriyoruz diye sınırın da aşılmaması gerekir. 50 ile 100 litre arası akvaryumun en iyisi olduğunu şimdilik söyleyebiliriz. DİJİTAL ZAMAN AYARLI PRİZ ( AKILLI PRİZ ) Akvaryumu ne şekilde kurarsanız kurun unutmayın ki mutlaka elektrik prizine ihtiyacınız olacaktır. Isıtıcı, filitre ve aydınlatma için elektrik prize yakın olmanız görsellik açısından güzel olacaktır. Kullanacağınız prizin akvaryumdan yüksekte olması iyi olacaktır. Su değişimi yada eklemek istediğinizde prize su kaçırıp istenmeyen durumların oluşmasına sebep olamayacaktır. Dijital ekranı sayesinde menüsünden gerekli ayarları rahatça yapabilirsiniz. Bitkileriniz için akvaryumunuzda bulunması gereken en önemli ürünlerden biridir bence,Saat kayıtlarını hafızasında tutabilmek için içerisinde bulundurduğu pilini kendi şarj eder. 3600 ! Watt ve 16 Amper çıkış gücü vardır. Yaz saati fonksiyonu mevcuttur. Rastgele (random) fonksiyonu 0 - 32 dakika rastgele avansı ile 6:00 PM ve 6:00 AM arasındadır. HAFTALIK AYAR YAPILMASI Saatin açılıp kapanmasını istediğiniz zamanı ayarlarken Clock la beraber WEEK tuşuna bastığınızda ekranın üzerinde haftanın günleri yer alır. Birkaç kez bastığınızda ise birkaç gün bir arada ekranda görülür. İsteğinize göre bu programlardan birini seçebilirsiniz. PRİZİN AÇILIP KAPANMA AYARI On / Auto / Off tuşuna bastığınızda ekranda bir çizgi görülecektir. Bu çizgi solda iken priz ayarlanan zamanında açılacak . Ortada iken ayarlanan zamanda otomatik olarak açılıp kapanacak. Sağda iken ayarlanan zamanda kapanacaktır. 1 ) Akıllı priz zamanı doğru olarak gösterir. Sekiz ( 8 ) çeşit ayarı vardır. Saatlik, günlük ve haftalık olarak ayarlanabilinir. Saati kurmadan önce şu andaki saati dakikayı ve günü ayarlamanız gerekmektedir. a ) Clock yazılı tuşa basınız bu tuşa basarken aynı anda HOUR ‘a birkaç kez basarak saati ayarlayın. b ) Clock yazılı tuşa basınız bu tuşa basarken aynı anda MİN ‘e birkaç kere basarak dakikayı ayarlayınız. c ) Clock yazılı tuşa basınız bu tuşa basarken aynı anda WEEK ‘ e basarak haftayı ayarlayınız. 2 ) PROGRAM AYARLANMASI a ) Ayar yapmak için PROG yazısına basınız. Ekranda ON yazısını göreceksiniz. Akıllı prizin açılmasını istediğiniz zamanı buraya gireceksiniz. Bir işlemi yukarıda yazılı olan a – b ve c şıklarına göre yapınız. b ) Tekrar PROG yazısına bastığınızda ekranda OFF yazısını göreceksiniz bu bölüme de prizin kapanmasını istediğiniz zamanı yukarıdaki ile aynı şekilde gireceksiniz. c ) Tekrar PROG yazısına basarak a ve b şıklarında girdiğiniz zamanları tekrar giriniz. Böylece priziniz istediğiniz zamanda açılması ve kapanması ayarlanmıştır. d ) Ayarınızı iptal etmek için ( R ) tuşuna basınız. Eğer ( R ) tuşuna iki kez basarsanız en son yapmış olduğunuz ayarı görürsünüz. Eğer akvaryumu kendiniz yapmak isterseniz alt taraftaki tabloda tüm ölçüler verilmiştir ama bizlere sorarsanız her zaman orjinal olan orjinaldır. Akvaryumun camlarını uygun boylarda kestiriyoruz size örnek olması açısından bu yapacağımız akvaryumda kullandığım camların boyutlarını veriyorum. Kapak alüminyum köşebentler akvaryum yapıldıktan sonra kesilebilir. Kuşakları özellikle sağdan ve soldan 2 - 4 mm kısa yapıyorum akvaryum montajı sırasında 1 - 2 mm camların kayması söz konusu olabilir. Kuşakların kısa gelen yerlerini silikon ile daha sonra doldurabiliriz. Camları kestirdikten sonra camcının kenarlarını biley taşı ile köreltmesine özen gösterin eğer bu işlem yapılmazsa camların kenarları elinin bıçak gibi kesebilir. Camları tutarken buna dikkat etmelisiniz. Daha sonra camların temizliğine dikkat edilmelidir. eğer temiz değilse sünger ve su yardımı ile temizleyebilir daha sonra iyice kurulayabilirsiniz, toz, kir ve camcının elması ıslattığı gaz yağı gibi etkenler camın yapışmamasına engel olabilir. Bu andan sonra camlarınız akvaryum silikonunuz ve elinize bulaşması ihtimal silikonu silmek için kağıt havlu veya peçeteniz, koli bandınız ve jiletiniz hazır ise başlayabiliriz. AKVARYUM YAPIMI 1) Taban camını düzgün bir yüzey üstüne koymalısınız unutmayın akvaryumu yapıştırırken yerini hiç değiştirmeyeceksiniz. Ve yapıştıktan sonra 24 saat orada kurumayı bekleyeceksiniz. Bu yüzden akvaryumu çok kullanılmayan bir yerde yapmaya özen gösterin. Eğer yüzey çok düzgün değilse benimki gibi iki adet çıta kullanabilir ve sabitleyebilirsiniz. 2) Taban camını soldan sağa doğru; bize uzak kalan uzun kenarına silikon çekiyoruz. bu işlemi yaparken camın en kenarına yakın olmasına ve düz bir çizgi şeklinde olmasına dikkat ediniz. silikon tabancasını resimdeki gibi açılı tutuyoruz. yere 45 o ve camın uzun kenarına 45 o açı yapmasını sağlıyoruz. 3) Çektiğimiz bu silikonun üstüne arka camı oturtuyoruz. Bu arada istediğiniz kadar dikkat edin mutlaka silikon taşacaktır, sakın sinirlenmeyin bitişinde fazla olan silikonu temizleyeceğiz. 4) Arka camı yapıştırdıktan sonra sağ yan kenarın tabana ve arka kenara gelecek kısmına yine silikon çekiyoruz. silikon çektikten sonra buraya sağ kenarı sabitliyoruz. bu işlemden sonra arka camınız artık ileri geri oynamayacaktır. 5) Aynı işlemi sol yan kenar için yapıyoruz ve onu da sabitliyoruz. 6) Bir tek ön cam kaldı. sağ ve sol yan kenarların ön cama temas edecek kenarlarına silikon çekiyoruz. Taban camının da üst kenarına silikon çekiyoruz. daha sonra ön camı yerleştiriyoruz. bu işlem de bitince akvaryumu 10 ar cm. halinde kestiğimiz koli bantlarıyla resimdeki gibi sabitliyoruz. işlem bitince gözle görebildiğimiz silikonlu kenarlara bakıyoruz, hava kabarcığı kalmaması gerekiyor ileride bu hava kabarcıkları akvaryumun patlamasına yol açabilir veya kurduğunuzun ertesi günü akvaryumdaki su akvaryumdaki bu kılcal deliklerden dışarı sızabilir. eğer hava kabarcığı kalmışsa işaret parmağınızla içeriden silikonu biraz sıvayarak bu deliklerdeki havayı dışarı çıkarabilirsiniz. 7) Tüm bu işlemler bitip akvaryum 1 - 2 gün kuruduktan sonra, alt köşebentleri önce uzunları sonra kısaları bol silikon ile yapıştırıp kenarlarını iyice sıvayın. 8) Alt köşebentler kuruduktan sonra, eğer dokunmayacaksanız aynı zamanda üst köşebentleri de yapıştırın. bunları da resimdeki gibi koli bantlarıyla sabitleyin ki aşağıya süzülmesinler. resimdeki akvaryumda ben bir yanlışlık yapmışım. üst köşebentlerdeki uzun kenarlar altta, kısa kenarlar üstte kalmalıydı. 9) Üstte iki farklı ende köşebent yapmıştık. kalın olanı şekildeki gibi u şeklinde kavisli olarak kestirin. ben bunu bu akvaryumda denedim ilk defa. dış filtre ve ısıtıcı kullanan arkadaşlar faydasını görecektir. ayrıca cam kapağı tamamen kestirip yemlemeyi ve su eklemeyi bu delikten yapabilirsiniz. Bu cam üstte olması gerekirdi ancak altta kaldığı için buraya da ince bir cam kestirdim ve köşebendin üstüne yapıştırıp kapakla temas etmesini sağladım. 10) Yavruluk - bunlar da kendi yaptığım camdan yavruluklar. altta boydan boya 2 mm. boşluk var ve yeni doğan yavrular buradan aşağıya geçiş sağlanıyor. Kenarlarındaki camlar sayesinde akvaryuma aynen arı kovanlarındaki gibi sırayla asabiliyorsunuz. Kürşad Tabakoğlu - Çanakkale 27 / 04 / 2002 Alıntıdır. Akvaryum yapılışını grafik olarak görmek için tıklayınız ... wWw.AkVaRyUmRuYaSi.CoM Ana Sayfa | Akvaryum Kurulumu | Balık Seçimi | Balık Türleri | Bitkiler ve Bakımları | Yemler ve İlaçlar | Hastalıklar ve Belirtileri